پژوهش

هیچ روشی بهتر از تحقیق و پژوهش نیست 

صداقت، اصل راهبردي در پژوهش

ترديدي نيست محقق و پژوهشگر بايد از حب ها و بغض هاي شخصي و گروهي و مطامع دنيوي خود را برهاند تا در تحقيقات علمي پس از رسيدن به حقيقت آن را مطروح و مطرود نگرداند، زيرا شرط اصلي حقيقت گويي، نداشتن حب و بغض و دنيا خواهي است. به تعبير ديگر اين صفات مي تواند نگاه ها را تغيير داده و انديشه ها را از مسير حق منحرف سازد، از طرفي انسان با مراجعه به وجدان و درون خود مي يابد که صداقت محبوب اوست، از اين جهت صادقين مورد ستايش خواهند بود.[16] لذا صداقت و انصاف از مهم ترين شرايط تحقيق و پژوهش است.[17]

حفظ حريم ديگران، مهم ترين ضرورت در پژوهش بايد اذعان نمود پرهيز از ظلم اجتماعي و رعايت کامل حقوق توده مردم و دوري از هرگونه تعدّي به حريم جامعه، فضيلت براي تمام انسان ها محسوب مي شود ، زيرا اسلام عدالت اجتماعي را پايه سعادت تمام ملت ها دانسته و پيروان خود را از هر گونه جور و ستم بر حذر مي دارد.[12] از اين رو براي حفظ حريم خصوصي ديگران از سوء استفاده هاي احتمالي، بايد رازداري يا کتمان سرّ که يک سنت الهي است در بين آحاد انسان ها زنده شود تا رحمت ها محفوظ بماند، خداوند، عالِم بر غيب که هيچ چيز از گستره علم او بيرون نيست اما همه اين دانسته ها را براي همگان بيان نمي کند، سنت و نشان خدا براي مومن يا انسانها، پوشيدن راز و هويدا نکردن اسرار است، و مومن هم اينچنين بايد باشد.[13] لذا عالمان به احاظ تفخيم و رعايت حريم افراد علاوه بر اين، براي امتياز گذاردن بين گوينده و گفته شده، قول و قائل و پرهيز از مغالطه بين انگيزه و انگيخته هرگاه نقدي بر معاصرين خود داشته باشند از ذکر نام فرد خودداري مي ورزند.[14]بدين ترتيب توفيق در حفظ حريم ها احترام به ارزش هاي حقوق ديگران در ورود به عرصه اخلاق است.[15]

«شك مقدمۀ يقين، و ترديد پلكان تحقيق است.»

مطهرى، شهيد مرتضى، فقه و حقوق (مجموعه آثار)، 3 جلد، قم - ايران، اول، ه‍ ق